Tự học tiếng Nhật khi làm mẹ full-time
Xin chào cả nhà,
Mình là Nhung, hiện đã sinh sống ở Nhật được 10 năm, đang làm part-time tại Tổ chức Phi lợi nhuận MPKEN. Công việc hiện tại của mình ngoài việc hướng dẫn hồ sơ visa, viết bài… thì còn phụ trách liên lạc của dự án mai mối FamiCre vừa tròn 1 tuổi nữa.
Cách đây 10 năm, mình nghỉ việc tại phòng kế toán của một công ty bảo hiểm, cùng con gái 1 tuổi sang Nhật theo chồng. Hành trang mang theo có cuốn sách Minano Nihon I mới học được 10 bài. Sáu tháng sau, mình mang bầu bé thứ 2, bắt đầu thời gian làm mẹ full-time ở Nhật kéo dài suốt 5 năm sau đấy.
Ngay từ đầu, mình cũng xác định dù thế nào cũng phải học tiếng Nhật. Ít nhất cũng cần phải lấy được chứng chỉ N2. Có tiếng Nhật thì sẽ có nhiều cơ hội khi tiềm việc. Kể cả không đi làm đi chăng nữa, thì cũng cần có tiếng Nhật để hòa nhập với cuộc sống ở đây. Cả 2 vợ chồng mình đều không biết tiếng Nhật nên cả hai đều phải tự học để lo cho gia đình. Nào là đi bệnh viện, đi làm giấy tờ, đồng hành cùng con trong chuyện học hành, hay chia sẻ nhiều vấn đề trong cuộc sống khi con lớn lên…. (Trong nhiều câu chuyện sau này, lúc đầu con có thể không biết diễn tả bằng tiếng Việt. Nếu mẹ nghe hiểu tiếng Nhật tốt, thì có thể hiểu ý con và chỉ cho con cách dùng từ tiếng Nhật tương đương).
Và tranh thủ khoảng thời gian chăm con nhỏ, mình đã tự học và lấy chứng chỉ JLPT N1 sau 4 năm.
Bài viết này mình xin được chia sẻ lại kinh nghiệm tự học tiếng Nhật dành cho các bạn đang làm mẹ full-time ở Nhật. Dù không đi học ở trường tiếng, không có nhiều thời gian rảnh nhưng các mẹ vẫn có thể tranh thủ thời gian chăm con nhỏ, tận dụng cơ hội của riêng mẹ bỉm sửa để học và lấy chứng chỉ tiếng Nhật.
Xem thêm: KINH NGHIỆM HỌC TỐT TIẾNG NHẬT TỪ CƠ BẢN
1. Chia nhỏ mục tiêu
Khi mới bắt đầu, nhìn thấy lượng kiến thức phía trước thật mênh mông. Học được một thời gian, thấy biển học vô biên, quay đầu lại còn thấy bờ. Đôi lúc học không hiểu, đọc mãi không xong, nghe người ta nói ngoài đường không hiểu, hiểu mà không biết trả lời sao…Những lúc đó thấy nản chí lắm. Nhưng không đi thì không bao giờ đến. Hãy cứ làm những gì tốt nhất trong khả năng hiện tại. Với cả mình nghĩ rằng đường còn dài, nên chọn cái nào mà mình đi được lâu nhất, tuy có thể không phải là nhanh nhất.
Vì vậy, mình đặt những mục tiêu nhỏ giữa đường, là các cột mốc N5, N4, N3…Giống như một em bé, bạn cũng cần phải qua các bước nhỏ đầu đời như biết lẫy rồi mới biết bò, rồi mới có thể đi, có thể chạy.
Chia nhỏ mục tiêu cũng giúp mình có những hành động phù hợp. Mình đặt thời hạn cho từng mốc. Ví dụ sau 3 tháng học xong Minano Nihogo 1, 2 (tương đương mốc N4), 6 tháng học xong kiến thức của N3…Khi bắt đầu học N2, N1 thì mình mới đăng ký thi. Việc đăng ký sẽ giúp mình có động lực hơn nữa, nghiêm túc và kỷ luật hơn.
>> CLICK ẢNH ĐỂ ĐĂNG KÝ NHẬN MIỄN PHÍ TÀI LIỆU DÙNG THỬ CHƯƠNG TRÌNH Z-KAI CHO HỌC SINH CẤP 1<<
2. Học lý thuyết
Cái gì cũng cần bắt đầu từ cơ bản.
Thời mình học, nhiều bộ sách ôn luyện được đánh giá cao như Shin kanzen, Mimi kara oboeru….Cá nhân mình thấy mua được sách hay cũng tốt. Nhưng bạn dùng giáo trình nào cũng được, miễn là bạn học nhuyễn hết 1 cuốn sách.
MUA SÁCH SHIN KANZEN MASTER LUYỆN JLPT TẠI ĐÂY
Từ vựng và ngữ pháp là những cái mà mình không thể nhớ trong ngày 1 ngày 2. Học rồi nhớ, rồi quên. Vì vậy, mình tự làm những thẻ từ vựng, ngữ pháp nho nhỏ mang theo người. Mình thường tranh thủ học khi cho con ra công viên chơi. Có lúc vừa địu đứa bé vừa trông đứa lớn đang nghịch cát thì mở card ra xem, lẩm nhẩm đọc theo. Ngoài việc học theo sách vở, mình cũng xem các clip giải thích ngữ pháp trên Youtube. Ngày đó chủ yếu mình xem của kênh Dũng Mori, thầy Dũng – cô Thanh giải thích khá hài hước, dễ hiểu.
Xem thêm: REVIEW KHOÁ HỌC ÔN JLPT CỦA DŨNG MORI KÈM THÊM ƯU ĐÃI
3. Thực hành
Sau khi đã biết được chút ít lý thuyết thì mình thực hành. Nguyên liệu có thế nào thì mình…xào thế ấy. Mình lựa chọn cách thực hành Đọc hiểu – Nghe – Nói theo kiến thức, trình độ của mình tại từng thời điểm.
3.1. Đọc hiểu
Trong lúc học ngữ pháp, bạn sẽ thấy có những mẫu dễ hiểu, và dễ nhớ. Có những mẫu thì còn mơ hồ, và mãi chẳng ghim được vào đầu. Việc này sẽ được giải quyết khi chúng ta thực hành các mẫu đó bằng cách đọc. Mặc dù không biết nhiều chữ Hán, nhưng chúng ta vẫn có thể đọc được nhờ tiếp xúc hàng ngày theo cả cách thụ động hay chủ động. Tài liệu đọc không chỉ gói gọn trong giáo trình, sách luyện thi, mà còn mở rộng với các loại giấy tờ, thư từ, sách báo, tạp chí…., bạn đọc bất cứ cái gì muốn đọc là được 😃. Khi đã học được hết ngữ pháp, từ vựng của N3, chúng mình đã có 1 lượng từ vựng, ngữ pháp kha khá để thực hành rồi.
Trong quá trình đọc, lượng từ vựng, ngữ pháp được củng cố và bổ sung. Mình thấy “ngộ” ra tiếng Nhật 1 cách tự nhiên hơn. Như đọc từ đầu thì đoán biết được từ tiếp theo hay ý của câu tiếp theo là gì. Việc này giúp ích cho mình rất nhiều khi làm bài có dấu sao ở phần ngữ pháp. Hồi thi N2 là mình sợ cái đó nhất luôn.
– Đọc sách cùng con: Mình duy trì thói quen đọc sách cho con từ nhỏ, cả bằng tiếng Nhật và tiếng Việt. (Việc này lúc đầu tốn của mình khá nhiều công sức, nhưng sau này khi con lớn hơn có thể tự đọc được thì mình thấy rất nhàn. Các con cũng có thái độ tự học khá tốt). Đọc sách tiếng Nhật cho trẻ con mẫu giáo trông vậy mà cũng không dễ ăn chút nào. Vì sách viết toàn bằng Hiragana, mà từ vựng mình chưa đủ, chả biết ngắt chỗ nào ấy chứ 😊). Nhưng đọc mấy quyển ehon có hình, ít chữ, câu ngắn, ngữ pháp đơn giản nên cũng khá dễ hiểu. Có nhiều cuốn đọc rất vui, nhiều cuốn lại rất cảm động, đến nỗi mình ước gì có thể dịch lại được.
Xem thêm: ĐỒNG HÀNH CÙNG CON HỌC 3 NGÔN NGỮ Ở NHẬT
– Đọc thư, tờ rơi ở trường gửi về: Lúc đầu mình cũng chỉ nhìn được mấy cái tiêu đề, phần chữ to to. Rồi chú ý những chỗ quan trọng được in đậm, in nghiêng như ngày giờ, cần mang gì…Sau này biết được nhiều chữ hơn thì mình cũng dễ nhìn ra hơn :D.
– Đọc báo: Mình bắt đầu với báo của NHK Easy. Vừa có phiên âm chữ Hán, ngữ pháp cũng được viết lại đơn giản hơn, ại có nhiều chủ đề phong phú, thêm được từ vựng nhiều lĩnh vực. Sau này mình chuyển sang đọc Kodomo Shinbun. Báo viết cho trẻ con có nhiều tin tức thời sự, kinh tế, chính trị…đang diễn ra ở trên thế giới. Báo phát hành hàng tuần, phí là 550 yên/tháng. Khi ở mức N2 thì mình bắt đầu đọc báo này. Mà cố lắm thì mỗi tuần mình đọc được 1 hay 2 mẩu tin nho nhỏ. Mình vẫn đang đặt đến giờ cho cả 3 mẹ con đọc.
– Đọc sách “người lớn”: Mình bắt đầu với những cuốn sách về nuôi dạy con. Đây cũng là chủ đề mình thấy dễ đọc. Mình lựa chọn những cuốn viết dễ hiểu, về vấn đề mình đang quan tâm. Khi mới đọc, mỗi ngày mình có thể chỉ nhích được 1- 2 trang, vừa đọc vừa tra từ điển rất cực. Nhưng cứ túc tắc từng chút một, đến một ngày bạn có thể ngạc nhiên với chính mình.
3.2. Nghe
Do con còn nhỏ, mình không có thời gian xem ti vi vào ban ngày. Mình luyện nghe buổi tối bằng cách xem phim Nhật. Có những tối mệt, không muốn, không thể mở sách vở ra, mà vẫn muốn học được cái gì đó, thì mình chọn xem phim. Vừa giải trí, vừa nghỉ ngơi, vừa luyện nghe (Viết đoạn này thấy mình đúng là cái đứa lười, kiểu gì cũng phải làm sao tốn ít thời gian và năng lượng nhất).
Mình xem trên Amazon Prime, không có phụ đề tiếng Việt. Thật ra, khi xem phụ đề thì chúng ta đọc chữ, chứ ít dùng tai để nghe. Dù ở mới mức N3 nhưng mình cũng cứ mở xem thôi. Lúc đầu chọn xem phim hoạt hình như Maruko, Doremon, sau rồi chuyển qua phim tình yêu, đời thường. Có dạo mình xem phim về bác sĩ. Toàn thuật ngữ chuyên ngành, nghe như vịt nghe sấm. Nhưng cái khó bỏ qua, nghe nhiều thì cũng có mấy từ quen, bổ sung vào từ vựng đi bệnh viện. Có lần mình đổi qua xem phim lịch sử. Cũng không hiểu hết được nhưng biết thêm tí xíu về lịch sử của Nhật.
3.3. Nói
Đây là cái tương đối khó với mình, vì mình vốn dĩ…ít nói. Tuy vậy sống ở Nhật nên cùng với kỹ năng nghe, thì học nói cũng là cái bắt buộc. Dù không đi làm, chỉ ở nhà làm mẹ full-time thì các mẹ vẫn có thể tạo nhiều cơ hội để trò chuyện.
– Đi chơi, đi học cùng con:
Vì mình không đi làm nên mình gửi con ở mẫu giáo Yochien. Thời gian học chỉ từ 9~2 giờ. Sau 2 giờ là đón con rồi, nhưng thường mình đón con xong sẽ cùng con chơi lại ở sân trường đến khoảng 4 giờ. Lúc này mình cũng bắt chuyện thêm với các mẹ Nhật khác. Hỏi chuyện trường lớp, học hành, như là cho con học môn ngoại khóa nào, ở đâu thì rẻ, khám bệnh ở đâu….
Mình cũng tham gia mấy hoạt động ở trường mẫu giáo, như là vào đội…hát hợp xướng. Dù tiếng Nhật bập bẹ, không có tí kiến thức nào về nhạc lý, nhưng mình vẫn tham gia tập luyện, rồi biểu diễn nữa 😊). Trước Corona thì các mẹ ở trường mẫu giáo còn có các buổi nomikai đầu năm, cuối năm. Mình cũng tham gia hết dù không có ai thân quen.
Cũng vì thế mà khoảng thời gian con đi học ở mẫu giáo, không chỉ các con mà mình cũng có nhiều trải nghiệm thú vị.
– Tham gia lớp học tình nguyện:
Thường ở các khu sẽ có lớp học tiếng Nhật miễn phí dành cho người nước ngoài. Khu mình ở có lớp tình nguyện mà có người trông con cho mẹ học nữa. Mình đến lớp học được 1 thời gian ngắn, không theo học được nhiều, nhưng nhờ đó mình có thêm mối quan hệ với một cô người Nhật ở gần nhà.
– Luyện theo Shadowing:
Nghe và tập nói theo shadowing giúp mình phản xạ tiếng Nhật nhanh hơn. Sách có từ mức sơ cấp, đến trung và cao cấp. Có cả sách dành riêng cho đi phỏng vấn baito nữa.
Đến giờ mình vẫn dùng này 😀
MUA SÁCH SHADOWING TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
MUA SÁCH SHADOWING TRÌNH ĐỘ TRUNG & CAO CẤP
MUA SÁCH SHADOWING LUYỆN PHỎNG VẤN BAITO
– Các khóa học giao tiếp tiếng Nhật:
Có các khóa giao tiếp trả phí hoặc miễn phí do người Việt tổ chức. Mình không mua các khóa học ôn thi JLPT vì mình hoàn toàn có thể tự học, nhưng giao tiếp lại là một chuyện khác. Khi cảm thấy giao tiếp không ổn, mình cũng không tạo thêm được cơ hội, thì mình lựa chọn đăng ký học. Có thể là do nhân duyên, nhưng từ đó mình cũng có thêm một mối quan hệ mới, và mở ra nhiều câu chuyện thú vị sau này ^^.
Các mẹ bỉm sữa đang bận rộn với con cái hãy cứ bắt đầu từ những bước nhỏ, tìm cách học phù hợp với hoàn cảnh của mình và kiên trì theo đuổi mục tiêu nhé! Không cần phải học thật nhanh, chỉ cần học đều đặn, kiên trì mỗi ngày, kiến thức sẽ dần dần tích lũy.
